Hướng Dẫn Làm Bánh Trung Thu Thập Cẩm Truyền Thống Tại Nhà Cực Dễ

Mỗi mùa Trung thu về, bên cạnh ánh trăng rằm và tiếng trống lân rộn rã, không thể thiếu những chiếc bánh trung thu nhân thập cẩm – hương vị truyền thống gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ. Thay vì mua sẵn ngoài tiệm, bạn hoàn toàn có thể tự tay làm bánh tại nhà để gửi gắm tình cảm vào từng chiếc bánh, vừa đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vừa mang đến không khí ấm cúng, sum vầy.

Trong bài viết này, Canzy sẽ hướng dẫn bạn cách làm bánh trung thu thập cẩm truyền thống từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến khi nướng bánh, cùng những lưu ý quan trọng để có được thành phẩm hoàn hảo nhất.

1. Nguyên liệu chuẩn bị

1.1. Nguyên liệu làm vỏ bánh

• 250 g bột mì (đa dụng)

• 50 ml dầu ăn

• 200 ml nước đường dùng cho bánh nướng (chi tiết công thức bên dưới)

• ¼ thìa cà phê baking soda

• ½ thìa cà phê nước tro tàu

• 1 lòng đỏ trứng gà (dùng cho vỏ hoặc pha trứng phết mặt nếu cần)

• ½ thìa cà phê rượu mai quế lộ hoặc ½ thìa cà phê ngũ vị hương (tùy chọn)

Ghi chú: Nước đường là yếu tố quan trọng quyết định màu sắc và hương vị vỏ bánh — nên nấu trước và ủ vài tuần để màu đẹp.

---

1.2. Nguyên liệu nấu nước đường (dùng cho vỏ bánh nướng)

• 1 kg đường vàng

• 600 ml nước sôi để nguội

• 5 ml nước tro tàu (pha loãng theo hướng dẫn an toàn)

• 1 quả chanh (vắt lấy nước cốt)

• 50 g mạch nha

Cách nấu nước đường (chi tiết):

1. Cho đường + nước + nước cốt chanh vào nồi, đun đến sôi.

2. Hạ lửa nhỏ, đun liu riu khoảng 30 phút, khuấy đều.

3. Thêm mạch nha và nước tro tàu đã pha loãng, tiếp tục đun nhỏ lửa thêm 30 phút nữa.

4. Kiểm tra bằng test giọt: nhỏ 1 giọt nước đường vào bát nước lạnh — nếu giọt đường chìm xuống đáy rồi loang ra là đạt.

5. Để nguội, lọc sạch, bảo quản trong chai kín. Nên nấu trước 1–2 tháng, đường già sẽ giúp vỏ bánh lên màu đẹp hơn khi nướng.

---

1.3. Nguyên liệu làm nhân thập cẩm

• 50 g mứt bí (cắt nhỏ)

• 50 g hạt sen (chế biến chín nếu dùng hạt sen tươi/khô)

• 50 g hạt dưa (rang sạch, bóc vỏ)

• 50 g hạt điều (rang sơ, thái miếng nếu to)

• 40 g lạp xưởng (thái nhỏ, xào chín)

• 50 g vừng trắng rang

• 8–10 lá chanh (băm nhỏ, để tạo mùi)

• 100 g bột bánh dẻo (hoặc bột nếp tùy công thức)

• 100 ml nước đường (để trộn nhân)

• 50 g mỡ đường (chi tiết cách làm bên dưới)

Nguyên liệu làm nhân bánh trung thu thập cẩm (Ảnh: Sưu tầm)

Cách làm mỡ đường:

1. Rửa sạch mỡ heo, thái hạt lựu. Luộc/chần qua cho sạch bọt, để ráo, để nguội.

2. Trộn mỡ với đường theo tỉ lệ 1 : 2 (mỡ : đường).

3. Cho hỗn hợp vào hộp sạch, để ngăn mát tủ lạnh qua đêm. Khi mỡ chuyển trong, không còn mùi hôi và kết cấu mịn là dùng được.

Lưu ý: Tỉ lệ nguyên liệu nhân có thể điều chỉnh theo khẩu vị (ít đường hơn, thêm hạt quả khô, thêm trứng muối...). Tuy nhiên nhân cần đạt độ dẻo, kết dính — không bị vụn khi cắt.

---

1.4. Hỗn hợp phết mặt bánh

• 2 lòng đỏ trứng gà

• 1 quả trứng vịt (hoặc thêm 1 lòng đỏ)

• 20 ml dầu mè
  Trộn đều để phết mặt bánh trong quá trình nướng.

---

2. Hướng dẫn cách làm bánh trung thu nhân thập cẩm 

Lưu ý trước khi bắt tay: Chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu, khuôn bánh, màng bọc, khay và giấy nến. Nước đường nên được nấu trước ít nhất vài ngày, tốt nhất 1–2 tháng để màu đạt chuẩn.

Bước 1 — Làm nước đường (nếu chưa có)

(Thực hiện theo phần 1.2 ở trên). Đun theo thứ tự: đường + nước + chanh → 30 phút → cho mạch nha + nước tro tàu pha loãng → đun 30 phút → test giọt → để nguội → bảo quản.

Bước 2 — Chuẩn bị mỡ đường (nếu chưa có)

(Thực hiện theo phần 1.3 ở trên). Rửa mỡ → thái hạt lựu → ủ/ngâm với đường tỉ lệ 1:2 → để ngăn mát qua đêm → dùng.

Bước 3 — Chuẩn bị nhân thập cẩm

• Sơ chế nguyên liệu:

  • Mứt bí: thái hạt lựu nhỏ.

  • Hạt sen: nếu dùng khô thì ngâm, nấu mềm; nếu dùng hạt sen tươi thì luộc chín, để ráo.

  • Lạp xưởng: thái nhỏ, xào săn để bớt mỡ, thái nhỏ.

  • Hạt dưa, hạt điều, vừng: rang chín, để nguội.

  • Lá chanh: rửa sạch, băm nhuyễn.

• Xay sơ hỗn hợp:

  • Cho các nguyên liệu khô (mứt, hạt sen, hạt dưa, hạt điều, lạp xưởng) vào máy xay, xay sơ cho các nguyên liệu hơi nhuyễn nhưng còn cảm nhận được độ sợi/miếng (không xay nhuyễn mịn như bột). Không bỏ vừng, mỡ đường, lá chanh, bột dẻo và nước đường vào xay cùng; những thứ này sẽ trộn sau để điều chỉnh độ dẻo.

• Trộn nhân:

  • Cho phần nguyên liệu đã xay vào tô lớn, thêm 100 ml nước đường, 50 g mỡ đường, 100 g bột bánh dẻo, vừng rang và lá chanh băm, trộn đều bằng tay hoặc dùng spatula.

  • Nắn thử một viên nhân: nếu nhân dẻo, kết dính, không vỡ vụn khi vê tròn là đạt. Nếu khô, thêm chút nước đường; nếu quá lỏng, thêm ít bột bánh dẻo/đậu nghiền.

• Định lượng nhân:

  • Tùy kích thước khuôn bạn dùng — thông thường bánh trung thu gia đình 150–200g/chiếc. Chia nhân thành các viên theo trọng lượng mong muốn. Thông dụng: tỉ lệ vỏ : nhân = 2 : 1 (tính theo khối lượng).

Bước 4 — Làm vỏ bánh

• Trộn bột: Trong tô lớn, cho 250 g bột mì, 200 ml nước đường, 50 ml dầu ăn, ½ thìa cà phê nước tro tàu, ¼ thìa baking soda (hoặc soda đã hòa), trộn đều. Thêm 1 lòng đỏ trứng nếu công thức vỏ có sử dụng lòng đỏ, và rượu mai quế lộ/ngũ vị hương nếu dùng để làm dậy mùi nhẹ.

• Nhào bột: Nhào nhanh tay đến khi bột dẻo, mịn, không dính tay. Nếu bột quá khô, có thể thêm 1–2 thìa nước đường; nếu quá ướt, thêm chút bột mì.

• Ủ bột: Bọc kín, ủ bột ở nhiệt độ phòng 30 phút – 1 tiếng. Ủ giúp vỏ bánh mềm, dễ cán và tránh nứt khi nướng.

• Chia bột: Sau khi ủ, chia bột theo tỉ lệ vỏ:nhân 2:1. Ví dụ nếu viên nhân 100 g → vỏ cần ~200 g bột (đây là tỉ lệ tham khảo; cân chuẩn theo trọng lượng viên để đảm bảo vừa khuôn). Vo tròn phần vỏ.

Bước 5 — Gói và tạo hình

• Cán vỏ: Dùng cán cán mỏng phần vỏ vừa đủ để ôm trọn nhân. Rắc chút bột áo nếu dính.

• Cho nhân: Đặt viên nhân vào giữa, gói kín, vê tròn, cuộn nhẹ để vỏ mịn.

• Khuôn bánh: Rắc 1 lớp bột mỏng vào khuôn chống dính. Đặt viên bột đã vê vào khuôn, ấn nhào bằng lực đều 2 lòng bàn tay, ấn mạnh để hoa văn in đều. Để bánh trong khuôn nghỉ khoảng 1 phút rồi úp lấy bánh ra thật nhẹ nhàng.

Bước 6 — Nướng bánh (quy trình 3 lần để vỏ có màu vàng óng, không nứt)

Chuẩn bị lò: Làm nóng lò ở 200°C trong 15 phút trước khi cho bánh vào.

Quy trình nướng gợi ý (theo trọng lượng bánh và loại lò):

• Lần 1: Nướng 10 phút ở 200°C → lấy bánh ra, phết 1 lớp mỏng hỗn hợp phết mặt (egg wash) → trả vào lò.

• Lần 2: Nướng tiếp 10 phút → lấy ra phết hỗn hợp lần 2.

• Lần 3: Nướng tiếp 8–10 phút cho đến khi mặt bánh vàng đều, óng đẹp.

• Tổng quát: Nhiều công thức khuyên 3 lần nướng, mỗi lần 5–7 phút (điều chỉnh theo kích thước bánh): bánh nhỏ <200g có thể giảm thời gian/lửa để tránh cháy. Nếu lò mạnh, hạ nhiệt 5–20°C tương ứng.

Lưu ý quan trọng khi nướng:

• Mỗi lò có công suất khác nhau → hãy quan sát lần nướng đầu để điều chỉnh thời gian/nhẹ hay mạnh cho phù hợp.

• Đừng phết egg wash quá dày — sẽ làm mặt bánh bị nâu sậm không đẹp. Phết mỏng giúp màu vàng óng đều.

• Để bánh nguội dần ở nhiệt độ phòng, sau vài giờ (tốt nhất 1–2 ngày) bánh sẽ mềm hơn và nhân dẻo hoàn thiện.

---

3. Yêu cầu thành phẩm & lưu ý kỹ thuật

• Vỏ: Mềm, độ đàn hồi vừa phải, không bị nứt khi cắt; màu vàng nâu óng đều.

• Nhân: Dẻo, kết dính tốt — không vụn khi cắt.

• Màu bánh: Nên nướng 3 lần để có màu đẹp; điều chỉnh nhiệt theo trọng lượng bánh (bánh nhỏ cần nhiệt thấp hơn).

• Phết mặt: Không làm hỗn hợp quá đặc; phết mỏng, từng lần cách nhau để màu lên tự nhiên.

• Bảo quản: Để bánh nguội, đóng hộp kín, để nơi khô ráo. Bánh dùng tốt trong 5–7 ngày (tuỳ công thức nhân, nếu có nguyên liệu tươi thì hạn dùng ngắn hơn).

• Thay đổi nguyên liệu: Bạn có thể thêm trứng muối, gà quay, hoặc thay bớt hạt theo sở thích — nhưng cân chỉnh độ ẩm nhân để tránh nhân quá ướt/khô.

---

4. Mẹo & lỗi thường gặp khi làm bánh thập cẩm

• Vỏ bị nứt khi nướng: thường do bột chưa được ủ đủ thời gian hoặc phết quá dày/ở nhiệt quá cao → ủ bột 30–60 phút; phết mỏng; điều chỉnh nhiệt lò.

• Nhân bị rời rạc, vụn: do thiếu mỡ đường hoặc quá ít nước đường → điều chỉnh tỉ lệ mỡ đường/nước đường, xay sơ và trộn kỹ.

• Màu bánh không đẹp: nước đường chưa già (nấu quá ít thời gian) → nấu nước đường đủ thời gian, nên ủ 1–2 tháng nếu có thể để màu sâu.

• Bánh ẩm mốc nhanh: do chưa nướng kỹ hoặc bảo quản nơi ẩm → nướng đủ và để bánh nguội hoàn toàn rồi đậy kín.

---

5. Câu hỏi thường gặp

1. Nước đường có thể thay bằng đường trắng không?

• Bạn nên dùng đường vàng để bánh có màu đẹp. Dùng đường trắng sẽ làm màu vỏ nhạt hơn.

2. Nên nấu nước đường trước bao lâu?

• Tốt nhất 1–2 tháng trước khi làm bánh, nhưng tối thiểu cũng nên nấu trước vài ngày để nước đường ổn định.

3. Bánh tự làm để được bao lâu?

• Bảo quản kín, để nơi khô ráo: 5–7 ngày. Nếu nhân có nhiều nguyên liệu tươi, thời gian dùng ngắn hơn.

4. Có thể làm nhân chay theo công thức này không?

• Được, bạn chỉ cần thay lạp xưởng và mỡ đường bằng các nguyên liệu chay (như dầu dừa, mứt trái cây, hạt) và điều chỉnh tỉ lệ cho kết dính.

---

6. Kết luận

Với hướng dẫn chi tiết trên, hy vọng bạn đã nắm rõ cách làm bánh trung thu thập cẩm truyền thống ngay tại nhà. Chỉ cần một chút khéo tay và sự kiên nhẫn, bạn sẽ có những chiếc bánh thơm ngon, tròn vị để cùng gia đình đón một mùa trăng ấm áp, sum vầy.

Chúc các bạn thành công và có một mùa Trung thu sum vầy bên gia đình cùng những chiếc bánh do chính tay mình làm!